velayet-i fakih ne demek?

Velayet-i Fakih Nedir?

Velayet-i Fakih (Farsça: ولایت فقیه), İslam hukukunda bir kavram olup, fakihlerin (İslam hukukçuları) devlet yönetiminde yetki sahibi olması anlamına gelir. Şii İslam'ın bir yorumu olan bu doktrin, özellikle İran'da 1979 İslam Devrimi'nden sonra devletin yönetim biçimi olarak kabul edilmiştir.

Velayet-i Fakih'e göre, İslam toplumunun yönetiminde adalet, İslam'ın ilkelerine uygunluk ve toplumun maslahatı gibi hususları gözeten fakihler, bu vasıflara sahip oldukları sürece siyasi otoriteye sahiptirler. Bu otorite, İslam peygamberi ve imamların temsilcisi olarak kabul edilir.

Temel İlkeler:

• Fakihlerin Üstünlüğü: Velayet-i Fakih'e göre, İslam hukukunda derin bilgiye sahip olan ve adil olan fakihler, devlet yönetiminde diğer kişilerden daha yetkindirler.
• İslam Hukukunun Üstünlüğü: Devlet yönetiminde İslam hukukunun (Şeriat) esas alınması gerektiği savunulur.
• Toplumun Maslahatı: Fakihler, kararlarını alırken toplumun genel menfaatini gözetmekle yükümlüdürler.
• https://www.nedemek.page/kavramlar/Şeriat

Tartışmalar ve Eleştiriler:

Velayet-i Fakih doktrini, farklı kesimler tarafından farklı şekillerde yorumlanmakta ve eleştirilmektedir. Eleştiriler genellikle aşağıdaki noktalarda yoğunlaşır:

• Demokrasi ile Uyumsuzluk: Bu doktrinin, halkın iradesini yeterince temsil etmediği ve demokratik ilkelere aykırı olduğu eleştirisi yapılır.
• Fakihlerin Yetkilerinin Sınırı: Fakihlerin yetkilerinin sınırının ne olduğu ve bu yetkilerin nasıl denetleneceği konularında farklı görüşler bulunmaktadır.
• Din ve Devlet Ayrımı: Bazı düşünürler, Velayet-i Fakih'in din ve devlet işlerini birbirine karıştırdığını ve bunun da çeşitli sorunlara yol açabileceğini savunurlar.

İran'daki Uygulama:

İran İslam Cumhuriyeti'nde, Velayet-i Fakih doktrini devletin anayasasında yer almaktadır. Ülkenin en yüksek dini lideri (Rehber) bu doktrin gereğince en üst düzey siyasi otoriteye sahiptir.

İlgili Kavramlar:

• Fıkıh
• Şeriat
• İslam%20Hukuku

Kategoriler